Co to jest nagroda? Jest to forma jednostkowej lub zbiorowej aprobaty czyjegoś zachowania, sprawiająca osobie nagrodzonej satysfakcję i zadowolenie oraz zachęcająca do powtarzania podobnych zachowań, a tym samym utrwalająca u niej wzory postępowania akceptowane przez środowisko.
Rozpatrując problem nagród i kar w młodszej grupie wiekowej, trzeba podkreślić, że największą wartość w wychowaniu dziecka mają oddziaływania pozytywne, takie jak zachęta, uznanie, pochwała, nagroda. Wszelkie formy nagradzania bardzo silnie oddziałują na uczucia człowieka i stanowią bodziec kierujący jego postępowaniem. Dlatego w pracy wychowawczej nauczycieli klas I-III powinny dominować takie sposoby oddziaływania na postępowanie dziecka, które sprawią mu przyjemność, dadzą poczucie zadowolenia, a tym samym najlepiej zmobilizują do pożądanego wychowawczo postępowania.
W procesie wychowania można wyróżnić następujące rodzaje nagród:
wyrażanie aprobaty,
przydzielanie funkcji i ról,
darzenie zaufaniem,
wręczanie upominków,
nagrody symboliczne.
Warunkiem skutecznego nagradzania jest dobra znajomość dziecka. Nagroda ma być bodźcem wzmacniającym postępowanie pozytywne, zachęcającym do solidnej nauki, do zachowań znajdujących uznanie w grupie. Nagradzając pochwałą nawet niewielkie postępy, zachęcamy do dalszych prób. Uczeń rozsądnie nagradzany próbuje sił w pracy coraz trudniejszej i coraz bardziej odpowiedzialnej. Wartość nagrody polega na tym, że dostarcza nagrodzonemu pozytywnych przeżyć uczuciowych, które korzystnie wpływają na osobowość. W miłej atmosferze dziecko łatwiej znosi kłopoty i próbuje zapobiec kolejnym.
Co uważamy za karę? Kara to sztucznie lub w sposób naturalny wywołana sytuacja przykra dla osobnika, mająca zahamować ten rodzaj zachowania, który ją wywołał. Celem kary jest wytworzenie w świadomości dziecka związku niezadowolenia z czynami niepożądanymi przez otoczenie. Chodzi o to, aby dziecko dopuściwszy się przewinienia nie przechodziło nad nim do porządku dziennego, lecz odczuwało wyrzuty sumienia z powodu niezgodności swego postępowania z uznawanymi zasadami. Dlatego w przypadku postępowania niewłaściwego czasem stosuje się kary. Istnieje wiele różnych form karania wychowawczego. Najczęściej spotykanymi są:
werbalna dezaprobata zachowań może być stosowana w sposób spontaniczny (zwrócenie uwagi, upomnienie) lub oficjalny (ostrzeżenie, nagana).Skuteczność dezaprobaty zależy od wrażliwości uczniów, od stosunku otoczenia do danego wykroczenia oraz od stopnia sugestywności wyrażenia dezaprobaty.
obowiązek rekompensaty wyrządzonego zła, należy pamiętać, aby ciężar naprawy niewłaściwego zachowania ponosił jej sprawca, np. celowo zepsuty długopis innego dziecka powinien naprawić lub odkupić ten kto go zniszczył,
ograniczenie uprawnień wychowanków stosuje się, gdy uczniowie mają określone prawa i przywileje,
obowiązek zapoznania się ze skutkami swego wykroczenia stosuje się, gdy uczeń dostrzega swoje niewłaściwe zachowanie
Należy jednak pamiętać, że dziecko ciągle karane zniechęca się do pracy nad sobą i zatraca poczucie własnej wartości. Nauczyciel operując na co dzień nagrodami i karami winien uwzględniać indywidualne właściwości psychofizyczne uczniów 7-10 letnich. Są to:
stopień wrażliwości i odporności psychicznej,
różny poziom motywacji, aktywności psychoruchowej,
indywidualny wysiłek,
uwarunkowania środowiskowe.
Należy indywidualnie podchodzić do każdego dziecka ze względu na różny poziom wrażliwości emocjonalnej dzieci. Często spotykamy w szkole uczniów bardzo wrażliwych na wszelkie oceny, opinie wyrażane pod ich adresem ze strony nauczyciela czy kolegów z klasy.
ZNACZENIE NAGRÓD I KAR
Zindywidualizowany sposób nagradzania i karania powinien zaspokoić potrzebę poznania przez dziecko własnej wartości. Szczególnie dzieci klas młodszych odczuwają silnie tę potrzebę. Wychowawca powinien darzyć uczniów życzliwym uśmiechem, dobrym słowem, miłym spojrzeniem. Dzieci tak często pytają: Czy dobrze zrobiłem? Czy ładnie narysowałem? Żądają w ten sposób nagrody, pochwały. Nauczyciel powinien liczyć się z pewnymi uwarunkowaniami środowiskowymi. Jeżeli np. uczeń spóźnia się na lekcje, nie odrabia prac domowych, jest zaniedbany, obciąża to przede wszystkim rodziców, a nie samo dziecko. Nauczyciel powinien zapewnić uczniom poczucie sprawiedliwości. Będzie temu sprzyjać m.in.
wspólne odbywanie z rodzicami spotkań poświęconych podsumowaniu postępów w zachowaniu,
systematyczne informowanie rodziców o uzyskanych przez dzieci nagrodach i karach,
wypisywanie na tablicy klasowej nazwisk uczniów wyróżniających się w nauce i zachowaniu.
Jeżeli wychowawca będzie stosował indywidualizację w nagradzaniu i karaniu może osiągnąć sukces pedagogiczny. Nauczmy się rozumieć i kochać dzieci. Nagradzajmy je za każdy wysiłek, starając się uniknąć kar. Pozwólmy im zaspokajać naturalną ciekawość świata, niejednokrotnie prowokując ją tak, by poszła w pożądanym przez nas kierunku. Nie wychowujmy i nie uczmy przez zakazy, groźby, nagany i kary. Każdy wszak ma prawo do bycia sobą, do godnego traktowania, do bycia człowiekiem
za pomaganie sobie wzajem, za wolontariat
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz