harcerze i skauci- Odznaki harcerskie

Odznaki harcerskie - odznaki organizacyjne, pełniące funkcję odznak członkowskich lub odznaczeń honorowych.

Oznaki - elementy umundurowania prezentujące pozycję w organizacji np. pełnioną funkcję, stopień harcerski, instuktorski, numer, barwy i specjalność drużyny, grupę członkowską. Niektóre z nich prezentują zdobyte sprawności, znaki służb itp. Odznaki dzielimy na główne, umowne grupy takie jak:
Członkowskie - jej zdobycie i otrzymanie jest równoznaczne z otrzymaniem członkostwa w organizacji.
Odznaczenia - przyznawane w charakterze wyróżnienia np. za czynną służbę instruktorską lub zasługi dla organizacji.

Do oznak zaliczamy:
Specyficzne instrumenty metodyczne - zdobywanie tych oznak jest podyktowane samodzielną intencją członka lub jest wymagane w ramach zdobywania stopnia lub funkcji. Przykładami są sprawności bądź naramiennik wędrowniczy.
Oznaki środowiska - specyficzne dla zastępu, drużyny, szczepu, związku drużyn, hufca, chorągwi, miasta, gminy lub powiatu. To, kto i czyją odznakę nosi, regulują przepisy danego środowiska. One także dyktują ich wzory i odmiany.
Oznaki funkcji - nadawane automatycznie po objęciu odpowiedniej funkcji. Powszechnie stosuje się w tym charakterze sznur funkcyjny lub krokiewki.
Oznaki specjalności - noszone przez członków jednostki posiadającej określoną specjalność.
Plakietki pamiątkowe - otrzymywane za ukończenie imprezy harcerskiej (np. zlotu lub rajdu). Mogą być noszone tylko przez określony czas, np. rok.

Niektóre odznaki i oznaki (np. sprawności) stopniują się, tj. występują w kilku odmianach o zróżnicowanym poziomie trudności wymagań.
Sprawności to w skautingu to jedno z dwóch podstawowych i najstarszych narzędzi motywujących członków ruchu do rozwoju. Zasady dotyczące sprawności zmieniały się z czasem i w zależności od organizacji, jednak idea pozostała niezmienna: sprawności potwierdzają posiadanie umiejętności i wiedzy w konkretnych dziedzinach. Natomiast stopnie odpowiadają ogólnemu poziomowi rozwoju. Sprawności to oznaki, które po przyznaniu umieszcza się w odpowiednim miejscu na mundurze; chociaż czasami (np. w ZHP) istnieje rozróżnienie pomiędzy sprawnością, czyli zdobytą i udowodnioną działaniem umiejętnością[1], a jej oznaczeniem na mundurze.
W pierwszych latach istnienia skautingu skaut wstępujący do patrolu przechodził kolejne stopnie (tenderfoot, skaut II klasy, skaut I klasy) zdając egzaminy skautowe, obejmujące głównie biwakowanie, tropienie, ratownictwo. Po uzyskaniu stopnia skauta I klasy, mógł zdawać egzaminy nazywane egzaminami honorowymi lub egzaminami biegłości, dotyczyły one konkretnych dziedzin lub umiejętności. Zdanie egzaminu honorowego oznaczane było odpowiednią odznaką, to były właśnie sprawności. W roku 1908 było ich zaledwie kilka, dotyczyły: sygnalizacji, ratownictwa, pływania, podchodzenia i ogólnie pojętych rzemiosł. Już 1913 roku w organizacji brytyjskiej w trakcie zlotu i wystawy w Birmingham obowiązywały 52 odznaki (z czego 8 wprowadzonych w styczniu 1913), nazywane proficiency badges. Były to krążki wełniane, o średnicy niespełna 4 cm, barwy khaki (bułano-zielonawej) z wyszytym (maszynowo) jedwabną nicią wyobrażeniem danej sprawności. Sprawności nosiło się na prawym rękawie (lub specjnym naramienniku), z wyjątkiem strażaka, wskazidrogi, sygnalisty, cyklisty i strzelca, które to nosiło się na lewym. Specjalnie wyróżnione była służba ambulansowa wyszyta na białym tle, którą nosiło się na obu rękawach powyżej innych sprawności. Symbolem był czerwony grecki krzyż w obwódce zielonej dla organizacji brytyjskiej oraz czerwonej dla pozostałych organizacji[2] W pierwszych dwóch latach działalności ruchu przyznano 180 000 oznak, w tym 30 000 służby ambulansowej. Istniał wtedy zwyczaj pozwalający skautom wymieniać swoje sprawności po nazwisku w podpisie (np. litów).[2].
Współczesne harcerstwo [edytuj]
Osobny artykuł: Sprawności harcerskie.

Obecnie w organizacjach harcerskich istnieją różniące się trochę zasadami i zestawem sprawności systemy. Dla harcerzy, harcerzy starszych i wędrowników są sprawności harcerskie podzielone na poziomy trudności odpowiednie dla poszczególnych grup. Dla zuchów jest osoby system sprawności zuchowych, oznaczanych trójkątami. Zwyczaj wyszywania sprawności na mundurze, a nie wręczania gotowych odznak, spowodował w Polsce traktowanie sprawności jako czegoś abstrakcyjnego, posiadanie czego można oznaczyć na mundurze oznaką sprawności.

Boy Scouts of America [edytuj]

W BSA od 1910 roku istnieją merit badges. System cały czas jest dostosowywany do potrzeb, zmieniane są wymagania, pojawiają się nowe odznaki, przestarzałe są wycofywane lub zastępowane nowymi, jednak wszystko to dzieje się bez rewolucji. Początkowo istniało 14 odznak, obecnie jest dostępnych 121 (2006). Odznaki zawsze mają kształt koła z zieloną obwódką, jednak szczegóły techniczne wykonania zmieniały się z czasem i tak powstało 10 typów (oznaczane literami od A do J). Początkowo nosiło się je na prawym rękawie, następnie przeniesiono je na specjalną szarfę, noszoną na specjalne okazje, a na rękawie można było nosić do sześciu odznak w dwóch rzędach po trzy. Obecnie na rękawie można nosić sześć odznak w trzech rzędach po dwie odznaki, tuż nad mankietem i tylko w koszulach z długim rękawem; reszta sprawności na szarfie, po trzy w rzędzie. Zdobywanie wyższych stopni (Live, Star, Eagle) polega w dużej mierze na zdobyciu odpowiedniej ilości sprawności. Odznaki te są obiektem zainteresowana kolekcjonerów. [3][4]
‘
‘Chusta - część elementu munduru harcerskiego. Zwinięta, jest noszona na bluzie mundurowej, puszczona przez jej kołnierzyk (lub noszona na kołnierzu) i spięta suwakiem lub zawiązana supłem (zależy to od zwyczajów drużyny). Pierwotnie w skautingu chusta, jak każdy element munduru, miała swoje znaczenie praktyczne - służyła do zaopatrywania ran.

Każda drużyna harcerska ma swój własny kolor chusty. Zgodnie z Regulaminem mundurowym wymiary chusty to 70x100x70 cm. Chusta może być jednokolorowa, maksymalnie może posiadać 2 kolory w dowolnej konfiguracji. Często zdarzają się jednak odstępstwa od tej reguły, i mamy do czynienia z chustami trójkolorowymi i zawierającymi w sobie więcej barw. Zdarzają się na chustach również różne dodatki na przykład: frędzelki.

Często barwy chusty i jej krój mają swoje znaczenie symboliczne. Kolory symbolizuję różne cechy pożądane u harcerza.

Chusta może poza drużyną być przyjęta jako jednolite oznaczenie dla Szczepu lub Hufca. Przykładami tutaj są: I Środowiskowy Szczep Harcerki "Matecznik" z Piotrkowa Trybunalskiego (chusty czarne z błękitnym obszyciem wzorowane na chustach barwach Czarnej Trzynastki Wileńskiej), lub Szczep Błękitni z Radomska.

Elementem zwyczajowym dla wielu drużyn jest zawiązywanie supła na końcu chusty, jako symbolu spełnionego dobrego uczynku.

http://miniportal.harcerski.pl/sprawnosci-harcerskie.html